Erfenis

16 aug. 2019

U ontvangt een erfenis door het overlijden van uw ouders of iemand anders. Van tevoren heeft u geen schenkingsplan gemaakt met elkaar. Dat maakt u als erfgenaam, samen met de eventuele andere erfgenamen, meestal verantwoordelijk voor de afwikkeling van de nalatenschap en voor de verdeling van de erfenis. De erfgenamen moeten het overal over eens zijn. Ook moet aangifte bij de Belastingdienst worden gedaan. Hieronder volgt een aantal zaken waar u rekening mee moet houden, compleet met tips:

Erfenis wel of niet accepteren?

Er is geen wettelijke termijn om te beslissen of u wilt aanvaarden en hoe. De meeste erfgenamen nemen de beslissing binnen drie maanden na het overlijden. Dan weten ze ongeveer hoeveel er op de bankrekening staat, of er (veel) schulden zijn en of de bezittingen en het vermogen opwegen tegen de schulden. Eventuele schuldeisers kunnen hun geld pas na drie maanden opeisen.

Beneficiair aanvaarden erfenis

Weet u niet zeker of de erfenis uit voornamelijk bezittingen bestaat? Dan is het slim om de erfenis ‘beneficiair’ in plaats van ‘zuiver’ te aanvaarden. Op deze manier draait u niet op voor eventuele schulden. Verwerpt u een erfenis? Dan krijgt u niets uit de nalatenschap, u bent dan niet aansprakelijk voor eventuele schulden. U wordt dan ook niet betrokken bij de afwikkeling van de nalatenschap.

Zuiver aanvaarden erfenis

Wilt u een erfenis zuiver aanvaarden? Dan ondertekent u een verklaring van aanvaarding bij de notaris. Wilt u beneficiair aanvaarden of verwerpen? Dan legt u een schriftelijke verklaring af bij de rechtbank. Dit kunt u ook met een volmacht via uw notaris regelen. Dan hoeft u niet zelf naar de rechtbank. Voor een verklaring bij de rechtbank betaalt u griffierechten.

Afwikkelen van een erfenis

Als u de erfenis aanvaardt, krijgt u uw deel van de nalatenschap. U verdeelt de nalatenschap samen met de andere erfgenamen. In het testament of de wet staat wie welk deel krijgt. Alle erfgenamen moeten met elkaar eens zijn wat er met het bezit gebeurt. Soms moet u de verdeling van de spullen vastleggen bij de notaris. U hoort van de notaris of dat nodig is.
Het regelwerk ligt meestal in handen van één persoon. Dat kan de executeur zijn (aangewezen in testament, veelal de langstlevende partner), een van de erfgenamen of een derde die u samen met de andere erfgenamen heeft gemachtigd om zaken te regelen. De volgende drie stappen moeten in elk geval genomen worden:

Stap 1: Bepaal de waarde van de nalatenschap
De waarde van de nalatenschap is de waarde van bezit minus schulden op het moment van overlijden.
Stap 2: Betaal eventuele schulden en verkoop eventueel aanwezige zaken.
Alle erfgenamen moeten met elkaar eens zijn wat er gebeurt met waardevolle zaken, de inboedel, het koophuis en beleggingen.
Stap 3: Is de erfbelasting betaald?
Zijn alle schulden voldaan en zijn de waardevolle spullen verkocht? Dan is het tijd om de (eventuele) overgebleven spullen en het geld op de bankrekening te verdelen. Soms is er in het testament iemand benoemd die verantwoordelijk is voor de verdeling. Staat er niets in het testament, dan regelt u zelf de verdeling. De notaris of andere adviseur kan u hierbij helpen.

Wat is een verklaring van erfrecht?

Een verklaring van erfrecht is een officiële verklaring van de notaris met informatie over de overledene, de nalatenschap en de erfgenamen. De notaris stelt een verklaring van erfrecht op. Hij doet dit op verzoek van de erfgenamen. In een verklaring van erfrecht staat:

of er een testament is;
wat de burgerlijke staat was van de overledene;
wie de erfgenamen zijn;
of er een executeur is;
wie er (eventueel) gevolmachtigd is om de erfenis af te wikkelen;
of de wettelijke verdeling van toepassing is op de erfenis.

Een verklaring van erfrecht is vaak nodig om bankrekeningen op naam van de overledene te deblokkeren, een uitkering van een levensverzekering te krijgen of de koopwoning op naam van de erfgenaam te zetten. Een verklaring van erfrecht is niet altijd nodig. Uw adviseur kan u hier meer over vertellen.

Gelet op de complexiteit van erfenissen, adviseren wij u altijd contact op te nemen met uw adviseur.

De belastingdienst en de aangifte

De belastingdienst stuurt één van de erfgenamen, meestal de partner of het oudste kind van de overledene, de aangiftebrief erfbelasting. In deze brief staat dat de erfgenamen aangifte moeten doen én hoe u aangifte doet én wanneer de aangifte binnen moet zijn.